ADHD Zespół nadpobudliwości psychoruchowej budzi wiele kontrowersji. Niesłusznie zaburzenie to przypisuje się każdemu dziecku, które uważa się za źle wychowane, które jest niegrzeczne, nie wykonuje poleceń. Istnieje grupa dzieci, które pomimo wielu interwencji i wyciągania konsekwencji, takich jak np. wezwanie rodziców czy obniżenie oceny ze sprawowania, nie zmienia swojego zachowania. Może to wynikać z celowego łamania zasad, złośliwości albo też być objawem ADHD. Wpatrywanie się w okno, notoryczne rozmawianie z kolegami czy przychodzenie na lekcję bez przyborów i zeszytów u 5 proc. uczniów stanowi sygnał występowania u nich ADHD – zaburzenia neurorozwojowego o złożonej etiologii. Uczeń z ADHD jest normalnym dzieckiem i nastolatkiem. Ma swoje pasje, zainteresowania, indywidualny charakter. Dlatego ważne jest, by zaburzenie to nie było tylko grupą objawów i problemów. Cierpiące na nie dzieci i nastolatki wymagają wprawdzie dużo więcej wsparcia i opieki ze strony rodziców i nauczycieli niż ich rówieśnicy, ale budowanie wspólnej relacji i kibicowanie im w zdobywaniu najdrobniejszych osiągnięć są tu najważniejsze. Charakterystyczne objawy zespołu nadpobudliwości psychoruchowej to: ■ nadruchliwość – przejawiająca się niemożnością przebywania w jednym miejscu i wzmożonym napędem, niespokojnym siedzeniem w ławce, wierceniem się, gadatliwością, hałaśliwością, ■ zaburzenia koncentracji uwagi – łatwość rozpraszania się pod wpływem zewnętrznych bodźców– czyjegoś głosu, włączonego telewizora w sąsiednim pokoju, przerzucanie się z jednej aktywności w drugą, trudność w skoncentrowaniu się na pracy, unikanie wysiłku umysłowego, długo trwające zabieranie się do zadań wymagających wysiłku umysłowego, zapominanie o codziennych zadaniach i łatwe gubienie rzeczy potrzebnych do nauki szkolnej, niesłuchanie poleceń lub brak reakcji na nie, wyłączanie się z aktywności – dziecko cierpiące na ADHD wydaje się często „śnić na jawie”, ■ impulsywność – kłopoty z przewidywaniem następstw swojego postępowania, impulsywne reagowanie na zaczepki, przystępowanie do wykonania zadania przed jego pełnym zrozumieniem, przed dokończeniem czytania i zrozumieniem instrukcji, niesłuchanie poleceń do końca, kłopoty z oczekiwaniem na swoją kolej, trudności w pracy w grupie, wszystko na zasadzie „tu i teraz”. ADHD nie jest winą rodziców ani dziecka. Leczenie tego zaburzenia postępuje wielotorowo, angażując zarówno lekarza, rodzinę, jak i szkołę. Pierwszym krokiem w leczeniu jest psychoedukacja rodziców, opiekunów pacjenta, a także nauczycieli i wychowawców. Informacje o chorobie można uzyskać przede wszystkim od specjalistów oraz dzięki wielu broszurom i poradnikom poświęconym temu zagadnieniu. Ważnym, jeśli nie jednym z najważniejszych elementów terapii są warsztaty dla rodziców dzieci z ADHD, podczas których uczą się oni postępować ze swoją pociechą i radzić sobie z jej problemami. W zależności od objawów i towarzyszących zaburzeń, można także rozważyć udział pacjenta w treningu zastępowania agresji, umiejętności społecznych lub w terapii poznawczo-behawioralnej. Warto zrozumieć na początku, że wiele zachowań dziecka wynika z objawów ADHD, a nie z jego złej woli. Nie można karać go za objawy, tak jak nie każe się kogoś za to, że ma wysokie ciśnienie. Dobrze jest nauczyć się odróżniać objawy ADHD od niepożądanego, celowego zachowania niewynikającego z zaburzenia. Jeśli dziecko ma problem z dokończeniem zadania, ale wraca do niego, gdy zwróci mu się uwagę i przywoła do pracy, to jest to objaw zaburzeń koncentracji. Jeśli jednak uczeń nie wykonuje polecenia nauczyciela, twierdząc, że nie będzie tego robił, bo mu się nie chce, to jest to celowe łamanie zasad i wymaga ono wyciągnięcia konsekwencji. Metody pracy z dzieckiem działają wtedy, kiedy są stosowane, tak jak okulary działają, kiedy mamy je na nosie. Nie można wyleczyć ADHD. Można jedynie sprawić, że problemy związane z chorobą będą w dużo mniejszym stopniu upośledzać funkcjonowanie i życie dziecka. Jeśli jego problemem jest rozpraszanie się w trakcie ADHD nie jest synonimem niegrzecznego dziecka Podczas odrabiania lekcji, rodzice mogą zastosować technikę „pustego biurka”: usunąć wszystkie zbędne przedmioty z biurka, ze ścian i otoczenia dziecka w miejscu, w którym odrabia lekcje. Sam stół, który do tej pory stał pod oknem, można dodatkowo przestawić pod ścianę, by to, co dzieje się na zewnątrz, nie dekoncentrowało. W szkole uczeń powinien być przesadzony do pierwszej ławki, blisko nauczyciela, by jego uwaga w pierwszej kolejności mogła się skupiać na lekcji, a nie na tym, co dzieje się w klasie. Kiedy rodzice chcą, by dziecko z ADHD wykonało polecenie, powinni mówić do niego krótkimi, pojedynczymi poleceniami. Muszą także nauczyć się przewidywać sytuacje, w których impulsywność dziecka mogłaby być dla niego niebezpieczna, np. podczas rowerowych wycieczek trasami przebiegającymi w pobliżu ulic. Wiele objawów wymaga akceptacji, a nie zwalczania. Dotyczy to przede wszystkim przejawów nadaktywności. Są to symptomy często najbardziej zauważalne, ale uciążliwe głównie dla innych osób, a nie samego dziecka. Można nie zwracać uwagi na to, że uczeń wierci się na krześle, dopóki nie przeszkadza w prowadzeniu lekcji. Jeśli słuchając nauczyciela, jednocześnie chce się on bawić małą gumową piłeczką czy zabawką, ściskając ją w dłoni, ponieważ rozładowuje w ten sposób napięcie i potrzebę ruchu – pozwólmy mu na to. Akceptacja oznacza spokojne obserwowanie dziecka, dostrzeganie pozytywów, chwalenie go, a nie pouczanie. Dopóki tym, co robi, nie zagraża sobie ani innym osobom, warto wyrażać swoją akceptację poprzez niewtrącanie się w podejmowane przez dziecko działania. Nie można liczyć na to, że jeśli jednego dnia tłumaczymy uczniowi, iż nie może bez powodu chodzić po klasie w trakcie lekcji, to od tej pory będzie codziennie się do tego stosował. Dzieci z ADHD nie pamiętają zasad i wymagają powtarzania reguł, na które się umówiły. Przy ich przestrzeganiu warto dziecko za to chwalić. Pochwał nigdy za dużo: za każdą – dla nas najdrobniejszą, ale dla dziecka z ADHD niekoniecznie – dobrze wykonaną czynność, spełnienie polecenia, za to, co poszło lepiej niż dotychczas. Fakt, że jednego dnia pochwaliliśmy dziecko za przyniesienie do szkoły wszystkich niezbędnych przyborów, nie oznacza, że gdy będzie mu się to zdarzało częściej, możemy przestać je chwalić i uznać, że to już normalne zachowanie. Za każdym razem będzie to jego sukces, który warto podkreślać. Pomoc dla ucznia z ADHD na terenie szkoły (część również w środowisku domowym) powinna obejmować Akceptację niezależnych od woli dziecka cech jego temperamentu – dziecka z ADHD nie wolno karać za objawy zespołu nadpobudliwości psychoruchowej, ponieważ nie ma na nie wpływu. W tym celu dobrze jest umieć odróżniać celowe zachowania niepożądane od objawów. Skutecznym sposobem w takiej sytuacji jest przypomnienie obowiązującej zasady lub polecenia. W większości przypadków dzieci, które wykazują objawy ADHD, wracają do wykonywanego przypadku zachowań niepożądanych częściej występuje celowa odmowa wykonania zadania. 2. Zwracanie pozytywnej uwagi/chwalenie ucznia za najmniejsze osiągnięcia i wysiłek. 3. Zapewnienie dziecku wzmocnień w zakresie zachowań pozytywnych, w sytuacjach, kiedy udaje mu się powstrzymywać zachowania impulsywne i niepożądane, zmniejszyć częstotliwość ich pojawiania się i ich siłę. 4. Docenianie i wzmacnianie obszarów kompetencji ucznia. 5. Zachęcanie do wspólnego spędzania czasu w małych grupach rówieśniczych opartych na zabawie, które będą służyć nie tylko swobodnemu nabywaniu umiejętności społecznych, ale także decentracji dziecka z ADHD w zakresie postrzegania stanów emocjonalnych innych osób. 6. Ustalenie z dzieckiem zasad, norm i konsekwencji obowiązujących w klasie (najlepiej zaproponować je całej klasie). Dzieci z ADHD mogą „wypróbowywać” nowe środowisko, a brak znajomości konsekwencji za ich nieprzestrzeganie powoduje często łamanie zasad. 7. Polecenia należy formułować krótko, w postaci równoważników zdań, w formie prostej instrukcji wykonania zadania lub jako przypomnienie zasady (np. „śmieci do kosza”), i dzielić zadania na etapy. Pomocne może być poproszenie dziecka, by powtórzyło pytanie lub polecenie, aby upewnić się, czy je słyszało i zrozumiało. Ważne rozwojowo jest konsekwentne, każdorazowe egzekwowanie od dziecka wydawanych mu poleceń i zasad. W sytuacji, gdy polecenie może być trudne do wyegzekwowania, należy go nie wydawać. 8. Unikanie w trakcie sprawdzianu zadań, które trzeba przepisać z tablicy – ograniczy to ryzyko błędów z nieuwagi. 9. Każdorazowe dopilnowanie zapisywania prac domowych. 10. Podzielenie zadań na mniejsze fragmenty lub ich skrócenie. Dzieci z ADHD gorzej radzą sobie z długimi zadaniami i ze zrozumieniem złożonych poleceń (zarówno w formie ustnej, jak i pisemnej) – dlatego lepiej dać im kilka krótkich zadań niż jedno długie. Konieczna będzie pomoc w zrozumieniu zadań tekstowych, wydawanie krótkich poleceń, prostej instrukcji, dzielenie zadania na etapy. Dziecko z ADHD może nie reagować na polecenia wydawane całej klasie. Warto powtórzyć je bezpośrednio uczniowi, gdy cała klasa już pracuje. 11. Zachęcanie i cierpliwe wymaganie od dziecka z ADHD wykonywania zadań przeznaczonych dla całej grupy rówieśników, mimo jego szybkiego znużenia i zniechęcenia. sprawdzanie zadań ucznia i jego postępów w pracy na lekcji, częste podchodzenie do niego, sprawdzanie, czy pracuje, czy ma otwartą książkę na tej stronie, na której trzeba itp. – ze względu na obecność cech zaburzeń koncentracji uwagi. 13. Unikanie poleceń zakazujących różnych czynności i zastąpienie ich nakazem robienia czegoś innego – dziecku z ADHD znacznie trudniej jest zakończyć jakąś czynność, niż rozpocząć nową. 14. Niezauważanie np. wiercenia się w ławce, jeśli nie przeszkadza ono w prowadzeniu lekcji (pamiętajmy przy tym o zasadzie, że nie wolno karać za objawy) – wiele dzieci z ADHD nie jest w stanie jednocześnie siedzieć nieruchomo i uważać. 15. Rozważenie sposobu na „zagospodarowanie” nadmiernej ruchliwości dziecka, jeśli się ona pojawia, np. przydzielenie mu dodatkowej funkcji dyżurnego. 16. Stworzenie zeszytu korespondencji z rodzicami (nie jest to dzienniczek uwag) – dziecko, wychodząc z klasy, powinno mieć w nim zapisane: pracę zarówno ustną, jak i pisemną – jeśli nic nie jest zadane, należy wpisać „Nic nie jest zadane” – wszelkie informacje o sprawdzianach (data, zakres), informacje o tym, co trzeba przynieść następnego dnia do szkoły, kiedy jest wycieczka itp. Bardzo ważne jest, by obok tych wiadomości znalazła się specjalna rubryka na pochwały z danego dnia, za najdrobniejsze sukcesy. Pochwały i nagrody bardzo motywują do lepszej współpracy. Nie należy wpisywać w tym zeszycie uwag oraz informacji o złym zachowaniu! Brak pochwały z danego dnia będzie dla rodziców wystarczającą informacją zwrotną. Biorąc pod uwagę objawy ADHD, trzeba liczyć się z tym, że bardzo łatwo może dojść do zgubienia lub zapomnienia zeszytu. W przypadku jego zgubienia rodzice powinni przygotować nowy, a w sytuacji jego zapomnienia – należy poprosić o wpisywanie tych informacji w innym, używanym danego dnia przez dziecko, zeszycie. 17. Ustalenie z dzieckiem przez każde ze środowisk zasad funkcjonowania i egzekwowanie ich na własnym terenie. 18. Zmianę ławki ucznia – zaleca się, by posadzić dziecko z ADHD blisko nauczyciela (najlepiej w pierwszej ławce) ze spokojnym uczniem, lecz nie najlepszym przyjacielem, najlepiej plecami do reszty kolegów. Należy zadbać, by dziecko siedziało z dala od rozpraszających elementów – okna, kolorowej tablicy itp. Na ławce powinny być tylko potrzebne przedmioty. Oprócz wyżej opisanych zaleceń, mających pomóc dziecku z ADHD w funkcjonowaniu w środowisku, niezwykle istotne są także interwencje ukierunkowane na mogące pojawiać się w przyszłości zachowania o charakterze opozycyjno-buntowniczym na terenie szkoły. U ich źródeł leżą bardzo często doświadczenia z przeszłości, które mogły nauczyć dziecko przyciągania uwagi dorosłych przez negatywne zachowania – także w sytuacji, gdy dorośli reagują krzykiem lub karaniem. Dla niektórych dzieci ważna jest nawet taka forma uwagi z ich psychologiczne pokazują, że karanie w przypadku tak nasilonych objawów przynosi odwrotne do zamierzonych rezultaty, czyli wzrost zachowań niepożądanych. W przypadku dzieci z ADHD niewskazane jest stosowanie punktów ujemnych, odsyłanie ucznia w trakcie lekcji do psychologa/pedagoga, wzywanie rodziców do szkoły, wpisywanie uwag do dzienniczka. W celu zapobiegnięcia powstaniu tego wzorca należy zwracać uwagę na zachowania pożądane, często chwalić dziecko, dawać mu możliwość szybkiej gratyfikacji za poprawne, jasno zdefiniowane sposoby postępowania. W przypadku występowania zachowań niepożądanych sugeruje się, aby ignorować te, które nie zakłócają funkcjonowania klasy, i ustalić system zasad oraz konsekwencji grożących za poważniejsze naruszenia. Jak więc odróżnić objawy ADHD od nieposłuszeństwa? ADHD nie jest synonimem niegrzecznego dziecka, a nieposłuszeństwo jest wyuczonym zachowaniem. z ADHD mogą osiągać dobre i bardzo dobre wyniki w nauce. Każde trudne zachowanie należy traktować początkowo jako niepożądane, ale niezależne od dziecka. 2. Zdarza się, że dziecko choruje na jeden z podtypów ADHD z przewagą zaburzeń uwagi, bez objawów nadruchliwości i impulsywności. Często dotyczy to dziewczynek. Takie dziecko uznawane jest za grzeczne, ponieważ nie przeszkadza otoczeniu. Czasem ma opinię zdolnego, ale leniwego. 3. ADHD nie zwalnia z obowiązku szkolnego, konieczności bycia posłusznym i punktualnym. Diagnoza oznacza tylko tyle, że otoczenie dziecka musi zastosować odpowiednie strategie radzenia sobie z objawami. 4. Strategie stosowane w opiece nad dzieckiem z ADHD są skuteczne także w odniesieniu do innych dzieci. 5. Dzieci z ADHD, ponieważ są impulsywne, nie uczą się na karach. Motywacja i nagradzanie działają na nie najskuteczniej. 6. Współpraca z rodzicami jest niezbędna, ale przy zachowaniu zasady, że nauczyciel może oddziaływać na to, co dzieje się w szkole, a rodzic na to, co ma miejsce w domu, nie odwrotnie. Dlatego warto, aby szkoła wspólnie z rodzicami wypracowała takie obszary oddziaływań, na które oba środowiska mają realny wpływ, np. dotyczące pracy domowej albo wyciągania konsekwencji – w obu środowiskach powinny być one takie same za to samo konkretne zachowanie. 7. ADHD nie jest wskazaniem do nauczania indywidualnego. 8. Wiele osób z ADHD nie wyrasta z objawów, z tego względu opieka nad nimi trwa przez cały okres edukacji. 9. ADHD jest zaburzeniem ujawniającym się w nudnych sytuacjach. Ważne jest zatem, by w szkole nie było nudno. 10. U większości dzieci z ADHD występuje dysleksja lub dysgrafia. Przy takich zaburzeniach dziecko szybko się buntuje i przestaje lubić szkołę, gdy wymaga się od niego wyłącznie korzystania z umiejętności, które są zaburzone nie z jego winy. Niepodjęcie odpowiednich działań może rodzić skutki w postaci gorszych wyników w nauce, niestosowania nabytej wiedzy w szkole i poza nią, zachowań agresywnych w stosunku do otoczenia i rówieśników. Wszystko to powoduje, że dzieci te kontynuują edukację w systemie nauczania indywidualnego, powtarzają klasę albo zostają umieszczone w klasie integracyjnej. Szacuje się, że około 50–60 proc. dzieci z ADHD jest zawieszonych w prawach uczniach, a około 10–30 proc. przestaje chodzić do szkoły i nie kontynuuje nauki w szkole średniej. A przecież wielu z nich to dzieci o wysokiej inteligencji i dużych możliwościach, których nie potrafią wykorzystać ze względu na swoje objawy. Przy odpowiedniej pomocy dorosłych mogą osiągać dobre wyniki. Autorem jest lek. med. Anna Zielińska –rezydentka Oddziału Psychiatrii Wieku Rozwojowego Samodzielnego Publicznego Dziecięcego Szpitala Klinicznego w Warszawie, w trakcie specjalizacji z psychiatrii dzieci i młodzieży. Pracuje także w przyszpitalnej poradni oraz w Mazowieckim Centrum Neuropsychiatrii Dzieci i Młodzieży w Zagórzu Szpital w Józefowie. Jest członkiem zespołu prowadzącego badania kliniczne oraz Stowarzyszenia Aktywnie Przeciwko Depresji. Autorka publikacji popularnonaukowych z zakresu psychiatrii dziecięcej.
Ponieważ ADHD upośledza zdolność dziecka do uczenia się w klasie, ważne jest, aby otrzymało wszystkie narzędzia i zasoby potrzebne do radzenia sobie z objawami w szkole. Oznacza to całkowity wysiłek grupowy wszystkich zaangażowanych osób — w tym dziecka, rodzica i nauczycieli. Home Ciąża i DzieckoADHD w szkole, czyli jak pomóc nadpobudliwym uczniom Zespół nadpobudliwości wraz z deficytem uwagi to zaburzenie, które naprawdę potrafi skomplikować życie dziecka. ADHD najczęściej kojarzy się z niegrzecznymi, butnymi, nierzadko agresywnymi dziećmi i to skojarzenie, zależnie od stopnia zaburzeń, nie jest dalekie od prawdy. Nic więc dziwnego, że dzieci cierpiące z powodu ADHD mają duże trudności w szkole. Trudności w edukacji z ADHD wynikają niejako z zaburzeń na dwóch płaszczyznach. Pierwsza dotyczy nadpobudliwości ruchowej, która jest elementem przeszkadzającym nie tylko nauczycielom, oczekującym uwagi oraz pewnego rodzaju dyscypliny, ale również innym dzieciom. Nadpobudliwe maluchy mogą mieć również problemy w kontaktach z rówieśnikami, którzy mogą je uważać za dziwne, niebezpieczne czy agresywne, co dodatkowo może pogłębiać problem spychania chorych dzieci na margines czy ich alienacji np. w klasie. Drugą sprawą jest deficyt koncentracji, który w możliwie najwyższym stopniu utrudnia naukę czegokolwiek. To, co dla zdrowego dziecka jest naturalnym przyswajaniem wiedzy, dla dziecka dotkniętego ADHD jest ogromnym wyczynem wymagającym wprost nieziemskiej mocy. Brak koncentracji na lekcjach jest jeszcze dodatkowym problemem. Jak więc pomóc maluchowi z ADHD, aby lata szkolne nie były dla niego permanentnym, bolesnym wyzwaniem? Przede wszystkim ciągle, nieustannie ćwiczyć oraz monitorować jego reakcję zarówno na podane leki, jak i postępy w terapii. Opieka nad dzieckiem dotkniętym tego rodzaju nadpobudliwością to przede wszystkim ogromne wyzwanie, duże pokłady cierpliwości oraz konsekwencja. Integracja leków z terapią oraz konsekwentnymi właśnie ćwiczeniami w domu, powinny przynosić pozytywne efekty, co znów będzie miało równie pozytywny wpływ na samego malucha. Kiedy sam będzie widział postępy oraz to, że wynikiem jego starań są same pozytywne emocje, prawdopodobnie mimo dużych trudności, będzie starał się jeszcze mocniej. Monitorowanie terapii znów jest istotne dlatego, że czasem mogą pojawić się problemy, które da się skorygować np. zmianą lekarza czy wyborem alternatywnej terapii. Może to Ci się spodoba Mucosolvan mini na ratunek małym dzieciom Kaszel może być bardzo męczącą dolegliwością, która znacząco zaburza nasze codzienne funkcjonowanie. Niedogodności z nim związane jeszcze trudniej znieść dzieciom, które nie mają odpowiedniego wykształconego odruchu kasłania lub sił, by Wyprawka dla noworodka Kompletowanie wyprawki dla noworodka to często nie lada wyzwanie dla przyszłych rodziców, zwłaszcza tych, którzy spodziewają się pierwszego potomka. Tego typu zakupy warto dobrze zaplanować i udać się na nie Botulizm dziecięcy – Czym jest, jakie objawy i leczenie? Botulizm dziecięcy jest stanem chorobowym występującym na ogół u niemowląt. Rozwija się po spożyciu miodu, który zawiera przetrwalniki toksyny botulinowej, czyli jadu kiełbasianego. Objawami wskazującymi na botulizm są zaparcia, wiotkość Twoje dziecko ma katar? Sprawdź, jak z nim walczyć! Katar powszechnie występuje zarówno u dorosłych, jak i u dzieci. Najmłodsi są jednak bardziej narażeni na tę nieprzyjemną dolegliwość. Przyczyny kataru to zazwyczaj przeziębienie, infekcje bakteryjne i wirusowe górnych dróg Na czym polega wychowanie dzieci? Warto pamiętać, że dzieci dobrze wychowane, a więc jednocześnie przystosowane do życia mają pozytywne nastawienie do innych. Co za tym idzie, potrafią jasno wyrazić swoje życzenia, bronić własnych praw, nie Badania prenatalne w diagnostyce zespołu Downa Zespół Downa jest jednym z najcięższych uszkodzeń płodu. W związku z tym, niezbędne jest wykonywanie w ciąży badań prenatalnych mających na celu między innymi wykrycie tego zaburzenia. Pierwszy etap stanowią Zespół Downa – jak wyposażyć sypialnię malca Aranżacja sypialni dla naszej pociechy to zawsze ogromna radość zarówno dla niej samej, jak i rodziców. Wybieranie słodkich poduszek, funkcjonalnych mebli czy kolorowych dodatków przeważnie opiera się na guście dorosłych Wyznaczanie obowiązków dzieciom Dostatecznie wielu rodziców nie wymaga od własnych dzieci udziału w codziennych obowiązkach domowych. Robią to w przekonaniu, że poradzą sobie zdecydowanie lepiej, a co więcej, nie będą przysparzać dziecku dodatkowych Jak rozpoznać zaburzenia integracji sensorycznej? Coraz częściej mówi się nie tylko o rozdrażnieniu niemowląt, problemach ze snem czy płaczliwości, ale o zaburzeniach integracji sensorycznej, które wymagają pomocy specjalistów. Dzięki odpowiednio opracowanemu planowi terapeutycznemu i ćwiczeniom Jak wybrać spacerówkę? Spacerówka to wózek idealny dla dzieci, które zaczynają siedzieć i interesować się otaczającym je światem. Kupując taki produkt, pod uwagę wziąć należy jednak nie tylko jego wygląd i cenę. Co Zostaw odpowiedź Między dialogiem z przemocą w szkole – budowanie poczucia bezpieczeństwa 87 Przemysław Ziółkowski Przeciwdziałanie agresji i przemocy w szkole 109 Aneta Kokot Bullying w interakcjach szkolnych - (Nie)zauważeni, pomijani, wykluczani czyli o perspektywie wystąpienia i doświadczania przemocy w szkole słów kilka 129 Bożena Sowińska PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji * - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów. Problem dzieci z ADHD w szkole wzbudza wiele kontrowersji. Pracuję w klasie integracyjnej w szkole podstawowej. Oprócz innych dzieci mam dwóch chlopców ze zdiagnozowanym ADHD. W tej publikacji zamieszczam podstawowe informacje dotyczące ADHD i zasady, ktorymi kieruję się w pracy. Problem dzieci z ADHD w szkole wzbudza wiele emocji i kontrowersji. Pracuję w klasie integracyjnej jako nauczyciel wspomagający. W klasie, oprócz dzieci zdrowych, dzieci z niepełnosprawnością intelektualną jest dwóch chłopców ze zdiagnozowanym ADHD. ADHD jest to zespół nadpobudliwości psychoruchowej z zaburzeniami koncentracji uwagi. Wyróżnia się trzy podtypy ADHD. Podtyp z dominującym brakiem koncentracji uwagi, z przewagą nadpobudliwości psychoruchowej i podtyp mieszany, gdy obecne są zarówno brak koncentracji uwagi, jak i nadpobudliwość psychoruchowa. Problem z brakiem koncentracji uwagi: dziecko takie często nie przywiązuje uwagi do szczegółów, ma trudności ze skupieniem uwagi przy rozwiązywaniu zadań lub w trakcie gier i zabaw, często sprawia wrażenie , że nie słucha tego, co się do niego mówi, często nie kończy zadań, nie finalizuje poleceń, ma trudności z organizacją zadań i zabaw, niechętnie angażuje się w działania, które wymagają długotrwałego wysiłku umysłowego, gubi rzeczy niezbędne do wykonania zadań lub do zabawy, łatwo rozprasza się pod wpływem bodźców zewnętrznych, często zapomina o codziennych zajęciach. Problemy z nadaktywnościa lub impulsywnością: często wymachuje kończynami i wierci się w ławce, bez zezwolenia opuszcza ławkę w trakcie lekcji, często biega lub skacze w sytuacjach, gdy takie zachowanie jest niestosowne, ma trudności z zachowaniem ciszy, mówi za dużo, często ma trudności z doczekaniem na swoją kolej, stale jest „w ruchu”, często przerywa lub przeszkadza innym. U wielu dzieci z ADHD występują również objawy innych problemów lub zaburzeń, takie jak zachowania opozycyjne, niepokój, depresją, dysleksja. Aby można było mówić o ADHD symptomy te muszą być obecne przed ukończeniem przez dziecko siedmiu lat i muszą spowodować upośledzenie społeczne lub szkolne przynajmniej w dwóch środowiskach (np. w domu i w szkole). Przygotowując się do pracy z dzieckiem z ADHD należy pamiętać o tym, jak bardzo są one różne. Dlatego nie ma jednego „złotego środka” do zastosowania w klasie. Są jednak pewne czynniki podnoszące skuteczność klasy szkolnej jako właściwego środowiska dla dzieci z ADHD. Należą do nich struktura (przejrzyste reguły, wskazówki i oczekiwania), konkret (powtarzanie poleceń, wizualne wskazówki), motywacja(częste dodatnie wzmocnienia), interesujące lekcje. Aby praca z dzieckiem nadpobudliwym przyniosła efekty należy przestrzegać pewnych zasad: Stałe organizowanie i porządkowanie środowiska zewnętrznego ( przede wszystkim ławka w klasie). Ograniczenie bodźców zewnętrznych – uczeń siedzi w pierwszej ławce, mając za sąsiada spokojne dziecko. Uczeń jest cały czas obserwowany przez nauczyciela, czy pracuje i czy radzi sobie z zadaniem. Kiedy jest to konieczne nauczyciel pomaga przy przepisywaniu, zawłaszcza długich tekstów lub działań matematycznych, aby dziecko mogło się skupić na ich rozwiązywaniu. Określone są jasne i proste zasady postępowania, system nagród i kar ( np. możliwość skorzystania z komputera ). W stanach silnego wzburzenia dziecko za zgodą nauczyciela ma prawo wyjść z klas ( pod jego nadzorem ), aby się uspokoić i nie przeszkadzać innym. Prowadzony jest zeszyt codziennej korespondencji z rodzicem gdzie nauczyciel zapisuje krótką notatkę o zachowaniu dziecka w danym dniu i ewentualne zalecenia dotyczące wyegzekwowania wcześniej ustalonej z rodzicami kary lub nagrody. Prowadzenie dziennika obserwacji, w którym zapisane są zachowania nieporządne, czyli te do poprawy i porządne, czyli te do których zmierzamy. W czasie sprawdzianów i kartkówek – wydłużenie czasu i sprawdzenie, czy uczeń rozumie polecenia. Bardzo ważne jest wykazywanie w kontakcie z dzieckiem nadpobudliwym cierpliwości, konsekwencji, zainteresowania, a także pewnej elastyczności w postępowaniu. Obserwuj, chwal, pouczaj, koryguj, angażuj, ukierunkuj. Jest to tylko część zasad, którymi kieruję się w mojej pracy. Stosowanie ich przynosi efekty. Dzieci integrują się z klasą, rozwijają się społecznie i intelektualnie, uczą się samodzielności. Uważam, że nauka w klasie integracyjnej ucznia z ADHD jest szansą na jego harmonijny rozwój wśród rówieśników. Koledzy potrafią okazać dużo serca i zrozumienia. To zrozumienie potrzebne jest jeszcze ze strony społeczeństwa. Jeżeli masz dziecko z nadpobudliwością pamiętaj o jego dziesięciu podstawowych prośbach: Pomóż mi skupić się na jednej czynności. Chcę wiedzieć co się wydarzy za chwilę . Poczekaj na mnie, pozwól mi się zastanowić. Jestem w kropce, nie potrafię tego zrobić, pokaż mi wyjście z tej sytuacji. Chciałbym od razu wiedzieć, czy to co robię jest zrobione dobrze. Dawaj mi tylko jedno polecenie na raz. Przypominaj mi, żebym się zatrzymał i pomyślał. Dawaj mi małe zadania do wykonania, kiedy cel jest daleko gubię się. Chwal mnie chociaż raz dziennie, bardzo tego potrzebuję. Wiem, że potrafię być męczący ale czuję, że rosnę kiedy okazujesz mi jak mnie kochasz !!! Na zakończenie jeszcze tylko parę zdań dotyczących bezpośrednio osoby nauczyciela. Praca z dzieckiem z ADHD zmusza do ciągłego doskonalenia umiejętności zawodowych. Jest dużym wyzwaniem i może być wyczerpująca. Dlatego warto ustanowić sobie cząstkowe cele i nagradzać się za osiągniecie każdego z nich. Doceń siebie. Kiedy trzeba zwróć się o pomoc do innych fachowców. Nikt nie zna odpowiedzi na wszystkie pytania. Licz się z tym, że będziesz miał „złe” dni. Nie poddawaj się. opracowała - Magdalena Jaworska Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych: X Zarejestruj się lub zaloguj, aby mieć pełny dostępdo serwisu edukacyjnego. zmiany@ największy w Polsce katalog szkół- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> (w zakładce "Nauka"). Publikacje nauczycieli Logowanie i rejestracja Czy wiesz, że... Rodzaje szkół Kontakt Wiadomości Reklama Dodaj szkołę NaukaPrzepisy prawa o edukacji ucznia z niepełnosprawnością System oświaty zapewnia uczniom z niepełnosprawnością, w tym z zespołem Aspergera, prawo do zindywidualizowanego procesu kształcenia
Właśnie dlatego w niektórych wypadkach dziewczęta nie są diagnozowane pod kątem ADHD. Konsekwencje ADHD. Zespół nadpobudliwości psychoruchowej zmienia natężenie wraz z biegiem życia dziecka. W okresie dojrzewania u około 30% osób zanikają zachowania związane z ADHD, natomiast u innych mogą zmniejszyć swoją intensywność.
W SKRÓCIE: Warsztat doskonalący dla nauczycieli wychowania przedszkolnego, nauczania zintegrowanego, pedagogów wspierających, specjalistów terapii pedagogicznej oraz rodziców dzieci z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej. Podczas intensywnego warsztatu odpowiemy na pytania: - Jak rozpoznać niepokojące objawy i właściwie zdiagnozować hiperaktywność - Na co zwrócić uwagę prowadząc pogłębiony wywiad i obserwację dziecka - Które metody stosowane przez specjalistów są najbardziej efektywne w pracy z dziećmi - Jakie zabawy i ćwiczenia w największym stopniu motywują dzieci z nadpobudliwością psychoruchową do pracy - W jaki sposób wyzwolić potencjał rozwojowy w dziecku Trafnie zdiagnozujesz objawy nadpobudliwości – dowiesz się, czym tak naprawdę jest nadmierna ruchliwość, impulsywność, zaburzenia uwagi Zaspokoisz potrzeby dziecka z ADHD uwzględniając jego deficyty Dowiesz się, jak zapobiegać pojawieniu się objawów i w jakich sytuacjach się one nasilają Wprowadzisz do pracy z dzieckiem proste i skuteczne zabawy na poprawę koncentracji, uspokajające i rozwijające umiejętność pracy w grupie Szczegółowe opisy ćwiczeń Umożliwiających rozładowanie napięcia, zaspokajających potrzebę ruchu, uczących pożądanych zachowań Umożliwiających rozładowanie napięcia, zaspokajających potrzebę ruchu, uczących pożądanych zachowań Artykuły merytoryczne Wskazówki dla opiekunów i nauczycieli/wychowawców Wskazówki dla opiekunów i nauczycieli/wychowawców Scenariusze zajęć Zorientowanych na poprawę koncentracji, radzenie sobie z trudnymi emocjami oraz impulsywnością Zorientowanych na poprawę koncentracji, radzenie sobie z trudnymi emocjami oraz impulsywnością Dostęp 24/7 Możliwość nauki w dowolnym miejscu i czasie Możliwość nauki w dowolnym miejscu i czasie Test końcowy Sprawdź wiedzę nabytą w trakcie kursu Sprawdź wiedzę nabytą w trakcie kursu Certyfikat Poświadczający ukończenie kursu Poświadczający ukończenie kursu Moduł 1. Diagnoza trudności dziecka - jak właściwie rozpoznać nadpobudliwość psychoruchową + Jakie są przyczyny zespołu nadpobudliwości psychoruchowej – rola czynników genetycznych oraz czynników zewnętrznych Jak rozpoznać objawy ADHD u dzieci i młodzieży w różnym wieku – w jaki sposób różnicować objawy nadpobudliwości i zachowania niepożądane Dziecko nie słucha, notorycznie coś gubi, jest rozkojarzone – kiedy takie zachowanie jest w granicach normy, a kiedy wykracza poza nią Nadmierna ruchliwość, impulsywność, zaburzenia uwagi – czym się charakteryzują i jak je trafnie zdiagnozować, by nie zlekceważyć żadnego aspektu funkcjonowania dziecka ✔ Gotowe narzędzia obserwacyjne informacje dodatkowe o uczniu, arkusz obserwacji: częstotliwość i nasilenie obserwowanych zachowań, wskazówki do pierwszego wywiadu z rodzicami ucznia, schemat pierwszej rozmowy, ulotka dla rodzica – jak rozpoznać ADHD u dziecka. Moduł 2. Metody pracy z dzieckiem z nadpobudliwością psychoruchową (ADHD) + Za pomocą jakich metod i form pracy pracować z dzieckiem z ADHD w szkole i w domu – na co zwracać uwagę, a czego starać się unikać biorąc pod uwagę otoczenie dziecka, harmonogram dnia i organizację czasu W jaki sposób opracować plan działań wspierających oraz systemy kontroli behawioralnej dla ucznia z ADHD – w podziale na zaburzenia koncentracji uwagi, nadruchliwość i impulsywność Jak komunikować się z dzieckiem z nadpobudliwością, by przekazywany komunikat przyniósł oczekiwany efekt – jakich słów używać oraz w jaki sposób wydawać polecenia, zwracać uwagę dziecku i je nagradzać Zestaw ćwiczeń do pracy z dzieckiem z ADHD Zabawy poprawiające koncentrację uwagi Zabawy o charakterze uspokajającym Zabawy pomagające mówić o swoich emocjach i potrzebach Zabawy poprawiające umiejętność radzenia sobie z impulsywnością ✔ Cztery scenariusze zajęć relaksacyjnych i wyciszających dla dzieci w różnym wieku ✔ Materiały dla rodziców i nauczycieli – jak postępować z dzieckiem nadpobudliwym Beata Chrzanowska-Pietraszuk Psycholog, pedagog specjalny, nauczyciel, psychoterapeuta. Pracowała w przedszkolu jako pedagog specjalny w grupie terapeutycznej dla dzieci z różnego rodzaju deficytami o raz w szkole jako terapeuta. Od 1996 roku pracuje w Specjalistycznej Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej „Uniwersytet dla Rodziców”, gdzie prowadzi terapię indywidualną, terapię rodzin, warsztaty dla rodziców i nauczycieli. Autorka programu edukacyjnego dla rodziców dzieci z ADHD. Autorka książek dla rodziców i terapeutów „Oswoić ADHD” oraz książek poświęconych wychowaniu dzieci i budowaniu relacji rodzinnych. Wiedza na światowym poziomie i ćwiczenia praktyczne. Najlepszej jakości materiały merytoryczne. Wygodna i sprawdzona formuła online. Czy udział w kursie daje uprawnienia zawodowe? + Nie, nie przyznajemy uprawnień zawodowych. Kurs ma charakter dokształcający. Pozwala poszerzyć i pogłębić wiedzę uczestnikom z danych obszarów tematycznych, korzystając z wiedzy najlepszych ekspertów. Czy są jakieś terminy zjazdów stacjonarnych? + Nie, nie ma żadnego zjazdu stacjonarnego we wskazanym miejscu. Całość kursu opiera się na kształceniu online poprzez interaktywną platformę edukacyjną. Przystępując do kursu otrzymujesz wszystkie materiały, wykłady video, prezentacje w formie online. Czy otrzymam certyfikat po zakończeniu kursu? + Tak, po zakończeniu kursu każdy uczestnik otrzyma certyfikat poświadczający udział i ukończenie kursu. Certyfikat jest udostępniany w wersji cyfrowej do samodzielnego wydrukowania. Sposoby skutecznej komunikacji z dziećmi Terapia psychologiczna Sprawdź Data startu Nabór otwarty Holistyczna terapia dzieci i młodzieży z zaburzeniami lękowymi Terapia specjalna Sprawdź Data startu Nabór otwarty Uzależnienie od nowych technologii, hejt w sieci i cyberprzemoc w terapii psychologicznej dziecka Terapia psychologiczna Sprawdź Data startu Nabór otwarty >> DO KATALOGU <<